Mokuna XXXII

(A no ka ike ana o ka mea kakau moolelo ua hoonohoia na kaikuahine o Kaonohiokala no na mokupuni pakahi, ua kapa aku oia he mau kiaaina.)

A lilo ae la o Kekalukaluokewa i poo kiekie ma ke aupuni, alaila, hoouna aku la o Kaonohiokala ia Kekalukaluokewa e hele e kaapuni ma na mokupuni a pau e lawelawe i kana oihana Moi, a hoonoho iho la ia Laielohelohe ma ko Kekalukaluokewa wahi ma ke ano hope Moi. 

A no keia mea, lawe ae la o Kekalukaluokewa i kona Kuhina Nui (ka Makaula), ma kana huakai kaapuni.

I ka la i haalele ai o Kekalukaluokewa ia Pihanakalani, a hele aku la ma kana oihana kaapuni. Ia la no hoi ka haalele ana o Kaonohiokala ia lalo nei.

Ma kela hoi ana o Kaonohikokala, aole nae oia i hiki loa iluna, aka, ua ike nae oie ia la e holo ana na waa o Kekalukaluokewa i ka moana.

A no ia mea, hoi hou mai la o Kaonohiokala mai luna mai a hiki ilalo nei, a launa iho la me Laielohelohe, aole nae i hanaia ka hewa ia manawa.

Ia laua me Laielohelohe e halawai la, noi aku la o Kaonohiokala ia Laielohelohe e hookaawaleia na mea e ae, a ma kona ano Mea Nui, ua hookaawaleia ko ke Alii wahine mau aialo.

Ia Laielohelohe me Kaonohiokala o laua wale no ma ke kaawale, i aku la, "O ka ekolu keia o ko'u mai makahiki (puni) o ka makemake ana ia oe, no ka mea, ua ulu kou nani a papale maluna o kou kaikuaana (Laieikawai). A nolaila, ma na la hope iho nei, ua hiki ole ia'u ke hoomanawanui e pale aku i ke kuko no'u ia oe mai o'u aku."

"E kuu Lani e," wahi a Laielohelohe, "pehea la e kaawale ai ia kuko ou mai a oe ae? A heaha la ka manao o kuu Lani e pono ai ke hana?"

"E launa kino kaua," wahi a Kaonohiokala, "oia wale no ka mea e pono ai ke hanaia imua o'u."

I aku la o Laielohelohe, "Aole kaua e launa kino e kuu Lani, no ka mea, o ka mea nana i malama ia'u mai kuu wa uuku mai a loaa wale kuu kane, nana ka olelo pa ma o'u la, aole e haawi i kuu kino me kahi mea e ae e hoohaumia; a nolaila, e kuu Lani e, na ka mea nana ka hoohiki paa ia'u e ae aku i kou makemake, e kuu lani."

A lohe i Kaonohiokala i keia mea, akahi no a hoomohalaia ke kuko ino iloko, alaila, hoi aku la oia iluna me kana wahine (Laieikawai). Aole nae i anahulu kona mau la i luna, uhi paapu houia mai la oia e na hekili o ke kuko ino, a hiki ole ke hoomanawanui no ke kuko.

A na keia kuko, kaikai kino hou mai la oia mai luna mai e halawai hou me Laielohelohe.

A no ka lohe mua ana o Kaonohiokala "na ka mea nana i malama" ia ia ka "hoohiki paa e ae aku." Nolaila, kii mua aku la oia ma o Kapukaihaoa la, e noi aku e ae mai i ko ke Alii makemake.

A nolaila, hoi, hele mua aku la oia a olelo aku ia Kapukaihaoa, "Ua makemake wau e lawe ia Laielohelohe e pili me a'u i keia manawa, aole nae no ke kaili loa mai, aka, i mea e hoomama ae ai i ko'u naau kaumaha i ke kuko i kau milimili, no ka mea, ua noi mua aku wau i ua milimili la au i kuu makemake; aka, ua kuhikuhi mai kela nau e ae aku, a nolaila, kii mai nei wau ma ou la."

I aku o Kapukaihaoa, "E ka Lani o na lani, ke ae aku nei wau ma kau noi e kuu Lani, he mea pono nou e komo aku oe me ka'u milimili; no ka mea, ua ike au i ko'u pomaikai ole no ka'u mea i luhi ai, ua upu aku hoi ko maua manao me ka mea nana i malama kau wahine (Laieikawai,) o Kekalukaluokewa ke kane a ka'u hanai, ua pono no, aka i keia noho aupuni ana, ua lilo ka pomaikai i na mea e ae, nolaila, ua nele wau. No ka mea hoi, ua haawi ae nei kela i na moku a pau i ou kaikuahine, koe hoi wau ka mea nana kana wahine i wahine ai, a nolaila e aho hoi ke ka i ka nele lua, a nau ka wahine a olua."

A pau keia mau kamailio a laua ma ke kaawale, hele aku la o Kapukaihaoa me ke Alii pu a hiki o Laielohelohe la.

I aku la, "E kuu luhi, eia ke kane, nohoia, he lani iluna he honua ilalo, keehi'a kulana a paa, a nana mai i ka mea nana i luhi."

Alaila he mea kanalua oleia ia Laielohelohe; a lawe ae la o Kaonohiokala ia Laielohelohe, a hui oluoluiho la laua.

Ekolu mau la o laua ma ka laua mau hana, hoi aku la o Kaonohiokala i Kahakaekaea.

A mahope iho oia mau la kaawale, ua aaki paaia ke aloha wela i luna o Kaonohiokala, a ano e kona mau helehelena.

Ia manawa, hoopuka aku la o Kaonohiokala i olelo hoopunipuni i mua o Laieikawai, oia ka ha o na la kaawale o laua, me ka i aku, "Haohao hoi keia po o'u, aole wau i moe iki, i ka hoopahupahu waleia no a ao wale."

I aku o Laieikawai, "Heaha la?" 

I aku o Kaonohiokala, "Ua pono ole paha ka noho ana o lakou la o lalo."

"Ae paha," wahi a Laieikawai, "aole no la hoi e iho."

A no keia hua kena a kana wahine, he mea manawa ole noho ana i lalo nei o Kaonohiokala, a launa no me Laielohelohe. Aka, o Laielohelohe aole i loaa ia ia kona pilikia ma ka manao, heaha la ia me i kona manao ana. 

Ia laua e hui ana ma ka makemake o ke Alii kane, ia manawa, ua ike ole o Laielohelohe i kona aloha ia Kaonohiokala, no ka mea, aole no o ke Alii wahine makemake iki e hana i ka hewa me ke Alii nui o luna; aka hoi, mamuli o ka onou a kona mea nana i malama wale no ka hooko ana.

Hookahi anahulu paha o ko laua hana ana i ka hewa, hoi aku la o Kaonohiokala iluna.

Ia manawa, ulu mai la a mahuahua ke aloha o Laielohelohe ia Kekalukaluokewa no kona haule ana i ka hewa me Kaonohiokala.

I kekahi la ma ke ahiahi, olelo aku la o Laielohelohe ia Kapukaihaoa, "E kuu kahu nana i malama maikai, i keia manawa, ua poina loa ia'u ka manao no Kaonohiokala iloko o na manawa o maua i hana iho nei i ka hewa, a ke hoomahuahua mai nei ke aloha o kuu kane (Kekalukaluokewa) ia'u, no ka mea, i ka noho iho nei no ka i ka pono me ke kane, me ko maua maikai, a lalau wale no i ka hewa, aole no ko'u makemake, no kou makemake wale no. Heaha no la hoi kou hewa ke hoole aku, i kuhikuhi aku hoi wau i kou ae ole no kou hoohiki ana, aole au e launa me kakahi mea e ae, kainoa he hoohiki paa kau, aole ka."

I aku o Kapukahaoa, "I ae aku ae e lilo oe i ka mea e, no kuu nele i ka haawina waiwai o ko kane; no ka mea, ma kuu maka ponoi nei no ka waiwai a ko kane i haawi ae ai, a owau no ke ku, nolaila, lilo oe, aole hoi au i manaoia ka mea nana ka wahine i wahine ai oia."

I aku o Laielohelohe i kona kahu nana i hanai, "Ina o kou kumu ia i ka haawi ana i kuu kino i hoohaumia me Kaonohiokala, alaila, ua hewa loa oe; no ka mea, ua ike oe, aole no Kekalukaluokewa i hoonoho na mea maluna o na aina; aka, na Kaonohiokala no, a nolaila, apopo e kau wau maluna o na waa a holo aku e imi i kuu kane."

I ke ahiahi iho, kena'e la oia i na aialo kane ona, na mea malama waa hoi o ke Alii, e hoomakaukau i na waa no ka holo aku e imi i ke kane."

A no ke kumu ole o kona manao ia Kaonohiokala, nolaila huna iho la oia ia ia maloko o na hale kuaaina hiki ole ia ia ke noho, no kona manao o hiki hou mai o Kaonohiokala, hana hou ia ka hewa me kona makemake ole, oia kona pee ma na hale kuaaina, aole nae oia (Kaonohiokala) i hiki mai a hiki i kona hala ana i ka moana ia po iho.

A hala o Laielohelohe i ka moana, a hiki ma Oahu, noho iho la oia ma na hale kuaaina. Pela oia i hele ai a hiki ko laua halawai ana me Kekalukaluokewa.

Ia Laielohelohe paha i Oahu, a ma kekahi la ae, iho hou mai la o Kaonohiokala e launa hou me Laielohelohe; aka i kona hiki ana mai, aole o Laielohelohe o ka hale Alii, aole no hoi oia i ninau mai i ka mea nana e malama ka hale Alii, no ka mea, ina e ninau oia, manaoia e hana ana i ka hewa me Laielohelohe; aka, ua hai malu aku nae o Laielohelohe i ke kiai hale Alii i ke kumu o kona hele ana. A no ka nele o ko ke Alii makemake, hoi aku la oia i luna.

O keia haula ana nae a na'lii i ka hewa, ua nakulu aku la keia lohe i ke alo Alii, ma o na aialo wale no nae, a ua lohe puia no hoi ko Laielohelohe makemake ole. 

Ia Aiwohikupua e kuewa ana ma ke alo Alii, oia nae kekahi i lohe i keia mau mea. A no ka lohe ana o Aiwohikupua i ko Laielohelohe kumu i holo ai e imi i ke kane; a; alaila i aku oia i ke kiai hale Alii, "Ina i hoi hou mai o Kaonohiokala, a i ninai mai ia Laielohelohe, i aku oe ua mai ia, alaila aole e hoi hou mai; no ka mea, he mea haumia loa ia ia Kaonohiokala, a me na makua o makou, aia no a pau ka haumia, alaila hana aku ma ka hana o ka hoku Venuka."

Ia iho hou mai ana mai o Kaonohiokala, ninau i ke kiai hale Alii, alaila haiia aku la e like me ka Aiwohikupua olelo, alaila hoi aku la oia i luna.


Mokuna I ] Mokuna II ] Mokuna III ] Mokuna IV ] Mokuna V ] Mokuna VI ] Mokuna VII ] Mokuna VIII ] Mokuna IX ] Mokuna X ] Mokuna XI ] Mokuna XII ] Mokuna  XIII ] Mokuna XIV ] Mokuna XV ] Mokuna XVI ] Mokuna XVII ] Mokuna XVIII ] Mokuna XIX ] Mokuna XX ] Mokuna XXI ] Mokuna XXII ] Mokuna XXIII ] Mokuna XXIV ] Mokuna XXV ] Mokuna XXVI ] Mokuna XXVII ] Mokuna XXVIII ] Mokuna XXIX ] Mokuna XXX ] Mokuna XXXI ] [ Mokuna XXXII ] Mokuna XXXIII ] Mokuna XXXIV ]