A pau ke oli ana i Hinaikamalama, olelo aku la oia ia Aiwohikupua, "Auhea oe, e apo mai oe ia'u a paa i mehana iho wau, hele mai nei kuu anu a anu, aohe wahi anu ole."
Alaila, hooko mai la o Aiwohikupua i ka ka wahine olelo, alaila, loaa mai la ka mahana e like me mamua.
A hoomakaukau iho la laua e hooluolu no ka hooko i ka laua hoohiki ma ka hoopalau ana, alaila, hiki hou mai la ke anu ia Hinaikamalama, o ka lua ia o kona loaa ana i ke anu.
Ia manawa, hapai hou ae la oia he wahi mele, penei:
"E ke hoa e, he a---nu,
Me he anu hai kuahiki la keia,
Ke anu mai nei ma na kapuai,
Ke komi nei i kuu manawa,
Kuu manawa hiamoe---hoi,
Ke hoala mai nei ke anu ia'u,
I kuu po hiamoe---hoi."
I keia manawa, olelo aku la o Hinaikamalamaia ia Aiwohikupua, "Aole anei oe i ike i ke kumu o keia aanu o kaua? Ina ua ike oe i ke kumu o keia anu, alaila e hai mai; mai huna oe."
I aku o Aiwohikupua, "No ko punalua keia anu, ua huhu paha ia kaua, nolaila, aahu ae la ia i ke kapa hau ona, nolaila na anu."
Pane aku la o Hinaikamalama, "Ua pau kaua, no ka mea, ua pili ae la no na kino o kaua, a ua ko ae la no ka hoohiki a kaua no ka hoopalau ana."
I mai o Aiwohikupua, "Ua oki kaua i keia manawa, a hookaawale kaua, apopo ma ke awakea, alaila, oia ka hooko ana o ka hoohiki a kaua."
"Ae," wahi a Hinaikamalama.
A kaawale aku la laua, alaila, loaa iho la ia Hinaikamalama ka moe oluolu ana ia koena po a hiki i ke ao ana.
Ma ke awakea, lawe hou ae ka o Aiwohikupua e hooko i ka laua mea i olelo ai ia po iho mamua.
Iloko o ko laua manawa i hoomaka ai no ka hooko ana i ka hoohiki, alaila, ua pono ole ia mea i ko Poliahu manao.
Ia manawa, lawe ae la o Poliahu i kona kapa la, a aahu iho la, ia manawa ka hookuu ana'ku o Poliahu i ka wela maluna o Hinaikamalama. Ia manawa, hapai ae la oia he wahi mele, penei:
"He wela--e, he wela,
Ke poi mai nei ka wela a kuu ipo ia'u,
Ke hoohahana nei i kuu kino,
Ke hoonakulu nei hoi i kuu manawa,
No kuu ipo paha keia wela---e."
I aku o Aiwohikupua, "Aole no'u na wela, malia paha no Poliahu no na wela, ua huhu paha ia kaua."
I aku la o Hinaikamalama, "E hoomanawanui hou kaua, a ina i hiki hou mai ka wela maluna o kaua, alaila, haalele mai oe ia'u."
Mahope iho o keia mau mea, hoao hou ae la laua i ka laia hana no ka hooko i ka laua hoohiki.
Ia manawa, kau hou mai la no ka wela maluna o laua, alaila, hapai hou ae la oia ma ke mele:
"He wela---e he we--la,
Ke apu mai nei ka wela a ka po ia'u,
Ke ulili anapu nei i kuu manawa,
Ka wela kukapu o ka hooilo,
I haoa enaena i ke kau,
Ka la wela kulu kahi o ka Makalii,
Ke hoeu mai nei ka wela ia'u e hele,
E hele no---e."
Ia manawa, ke ku ae la no ia o Hinaikamalama hele.
I mai o Aiwohikupua, "Kainoa o ka haawi mai i ka ihu, alaila hele aku."
I mai la o Hinaikamalama, "Aole e haawiia ka ihu ia oe, o ka hao ana mai ia o ka wela o ua wahine au, pono ole. Aloha oe."
(E waiho kakou i ke kamailio ana no Aiwohikupua maanei. E pono e kamailio pokole no Hinaikamalama.)
Mahope iho o kona hookaawale ana ia Aiwohikupua, hele aku oia a noho ma ka hale kamaaina.
Ia po iho, he po lealea hou ia no Hauailiki me na'lii ma Puuopapai.
Ia po, hoomanao ae la o Hinaikamalama no kana kauoha ia Hauailiki, mahope iho o ko laua umeia ana, a mamua hoi o kona hoohui ana me Aiwohikupua.
I kela po, oia ka lua o ka po lealea, alaila, hele aku la o Hinaikamalama a noho pu aku la mawaho o ka aha.
Ia manawa, na Kauakahialii laua me Kailiokalauokekoa ke kilu mua. Mahope iho, na Kailiokalauokekoa me Makaweli, ka lua o ka lealea.
Ia laua e kilu ana, komo mai la o Poliahu iloko i ka aha lealea. Ia Hauailiki me Poliahu ke kilu hope oia po.
A no ka ike ole o ka mea ume ia Hinaikamalama i kela po, nolaila, aole e hiki i ka mea ume ke hoomaka i kana hana. No ka mea, ua oleloia i ka po mua, no Hauailiki a me Hinaikamalama ka lealea mua oia po, a no ka loaa ole i ka maka o ka mea ume, ua lilo ka lealea i na mea e ae.
I ke kokoke ana e ae ua po nei, huli ae la ka mea ume iloko o ka aha ia Hinaikamalama, a loaa iho la.
Ia manawa, ku mai la ka mea ume a waenakonu o ka aha, ia Hauailiki me Poliahu e kilu ana, ia manawa, kani aku la ke oli a ka mea ume, e hookolili ana i ka welau o ka maile i luna o Hauailiki, a kaili mai la ka mea ume i ka maile, alaila, ku mai la o Hauailiki. Hele aku la ua mea ume nei a loaa o Hinaikamalama, kau aku la i ka maile a kaili mai la. Ia manawa, ku mai la o Hinaikamalama mawaho o ka aha imua o ke anaina.
A ike mai la o Poliahu ia Hinaikamalama, kokoe aku la na maka, i ka ike i kona enemi.
A hala aku la o Hauailiki me Hinaikamalama ma kahi kupono ia laua e hooluolu ai.
Ia laua e hui ana, i aku la o Hinaikamalama ia Hauailiki. "Ina he lawe kou ia'u no ka manawa pokole a pau ae, alaila, ua pau kaua, no ka mea, aole pela ka makemake o ko'u mau makua, alaila, e waiho puupaa ia'u pela. Aka, ina i manao oe e lawe ia'u i wahine hoao nau, alaila, e haawi wau ia'u nau mau loa, e like me ka makemake o ko'u mau makua."
A no kela olelo a ka wahine, hai aku o Hauailiki i kona manao, "Ua pono kou manao, ua like no kou manao me ko'u; aka, e hoohui mua kaua ia kaua iho e like me ka makemake o ka mea ume, a mahope loa aku, alaila hoao loa kaua."
"Aole pela," wahi a Hinaikamalama, "e waiho puupaa ia'u pela, a hiki i kou manawa e kii ae ai ia'u, a loaa wau i Hana."
I ke kolu o ka po lealea o Hauailiki, i na'lii e akoakoa ana, a me na mea e ae, oia ka po i hui ai o Lilinoe, me Poliahu, o Waiau, a me Kahoupokane, no ka mea, ua imi mai lakou ia Poliahu, me ka manao ke pono nei ko Aiwohikupua ma noho ana me Poliahu.
Ia po, ia Aiwohikupua me Makaweli, e kilu ana, a i ka waenakonu o ko laua manawa lealea, komo ana na wahine noho mauna iloko o ka aha lealea.
Ia Poliahu ma eha e ku ana me na kapa hau o lakou, he mea e ka hulali, ia manawa, nei aku la ka aha lealea no keia poe wahine, no ke ano e o ko lakou kapa. Ia manawa, popoi mai la ke anu i ka aha lealea a puni ka papai kilu, a kau mai la maluna o ka aha ka pilikia a hiki i ka wanaao, haalele o Poliahu ma ia Kauai. O keia manawa pu no hoi ka haalele ana o Hinaikamalama ia Kauai.
(Aia a hiki aku i ka hiki ana aku o Laieikawai i Kauai, mahope iho o ko Kekalukaluokewa hoao ana me Laieikawai, alaila, e hoomaka hou ke kamailio no Hinaikamalama. Ma keia wahi e kamailio no ke kauoha a Kauakahialii i kana aikane, pela aku a hiki i ka hui ana me Laieikawai.)
Ia Kauakahialii me Kailiokalauokekoa ma Pihanakalani, mahope iho o ko laua hoi ana mai Hawaii mai. Oiai ua kokoke mai ko laua mau la hope.
Ia manawa, kauoha ae la o Kauakahialii i kana aikane ia Kekalukaluokewa, i kana olelo hoopomaikai maluna ona, a eia no ia:
"E kuu aikane aloha nui, ke waiho aku nei wau i olelo hoopomaikai maluna ou, no ka mea, ke kokoke mai nei ko'u mau la hope a hoi aku i ka aoao mau o ka honua.
"Hookahi no au mea malama o ka wahine a kaua, aia a haule aku wau i kahi hiki ole ia'u ke ike mai ia olua me ka wahine a kaua, alaila, ku oe i ka moku, o oe no maluna, o ka wahine a kaua malalo, e like no me ka kaua nei ana i ka moku i puni ai, pela no oe e noho aku ai me ka wahine a kaua.
"A make wau, a manao ae paha oe i wahine nau, mai lawe oe i ka kaua wahine, aole no hoi e manao oe ia ia o kau wahine ia, no ka mea, ua lilo no ia ia kaua.
"Aia kau wahine e kii o kuu wahine i haalele aku nei i Hawaii, o Laieikawai, i na o kau wahine, ia ola ke kino, a kaulana no hoi. A manao oe e kii, hookahi au mea malama o ka ohe a kaua, aia malama pono oe i ka ohe, alaila wahine oe, oia ke kauoha ia oe."
Ma keia kauoha a Kauakahialii, ua pono ia i ko ke aikane manao.
Ma ia hope mai, i ke kokoke ana i ko Kailiokalauokekoa mau la hope, waiho aku la oia i olelo kuoha no ka malama ana ia Kanikawi ka laua ohe kapu me kana kane, e like me ke kauoha a Kauakahialii:
"E kuu kane, eia ka ohe, malamaia, he ohe mana, o na mea a pau au e makemake ai, ina e kii oe i ka wahine a ko aikane i kauoha ai ia oe, o ka mea no keia nana e hoohui ia olua. Eia nae e malama mau loa oe, ma kau wahi e hele ai, a e noho ai, mai haalele iki i ka ohe, no ka mea, ua ike no oe i ka hana a kau aikane i ko olua manawa i kii ae ai ia'u i kuu wa e aneane aku ana i ka make, mamuli i kuu aloha i ko aikane. Na ua ohe la keia ola ana e ola aku nei mai ka luakupapau mai, nolaila, e hoolohe oe me ka malama loa e like me ka'u e olelo aku nei ia oe."