Mokuna XXVI

A lohe ka Makaula i keia mea, alaila, hoomaopopo lea ae la ka Makaula, o ka mea no keia ana e imi nei. Aka hoi, i mea e maopopo lea ai, naue aku la ka Makaula ma kahi kaawale, a pule aku la i kona akua e hooiaio mai i ka olelo a ke kaikamahine.

A pau kana pule ana, hoi mai la a hiamoe iho la, a iloko a kona manawa hiamoe, hiki mai la ma o ua Makaula nei, ke kuhikuhi ma ka hihio, ma kona akua mai, me ka olelo mai, "Ua hiki mai ka manawa e hookoia'i kou makemake, a e kuu ai hoi ka luhi o kou imi ana i ka loa. Ano hoi, o ka mea nona ke kamailio ana nona iho ia oukou, oia no ua mea la au i imi ai.

"Nolaila, e ala ae oe, a e lawe i kau mea i hoomakaukau ai nona, e waiho aku i kau mohai imua ona, me ka hoomaikai mua me ka inoa o kou akua.

"A pau kau hana, alaila, mai kali, e lawe koke aku ia lakou ma keia po no i Kauai, a hoonoho i na pali o Haena, iuka o Honopuwaiakua."

Ma keia mea, puoho ae la ka Makaula mai kona hiamoe ana, ala ae la oia a lalau aku la i ka puaa a me ka moa, a hahau aku la imua o Laieikawai, me ka olelo aku, "Pomaikai wau e kuu Haku, i ka hoike ana mai a kuu akua ia oe, no ka mea, he nui ko'u manawa i ukali aku ai ia oe, me ka manao e loaa ka pomaikai mai a oe mai.

"A nolaila, ke noi aku nei au ia oe e ae mai, e malamaia keia mau iwi ma kou lokomaikai e kuu Haku, a e waiho pu ia ka pomaikai me ka'u mau mamo a hiki i ka'u hanauna hope."

I aku o Laieikawai, "E ka makua, ua hala ke kau o ko'u pomaikai nui, no ka mea, ua lawe aku o Waka i ka hoopomaikaiia mai o'u aku nei; aka, ma keia hope aku, e kali oe a loaa ia'u he pomaikai oi aku mamua o ka pomaikai a me ka hanohano i loaa mua ia'u, alaila, o oe pu kekahi me makou ia hoopomaikaiia."

A pau keia mau mea, lawe ae la ka Makaula e like me ke kauoha a kona akua, holo aku la ia po a hoonoho i kahi i kauohaia.

I ua Makaula nei me kana mau kaikamahine mauka o Honopuwaiakua, a he mau la ko lakou malaila. He mea mau i ua Makaula nei ke kaahele i kekahi manawa.

Iloko o kona la e hele ana ma kona ano Makaula, ia ia hoi i hiki aku ai i Wailua. Aia hoi, ua hoakoakoaia na kaikamahine puupaa a pau o Kauai, ma o ka poe kaukaualii me na kaikamahine koikoi, mamuli nae o ka olelo kuahaua a Aiwohikupua, e laweia mai na kaikamahine puupaa imua o ke Alii, o ka mea a ke Alii e lealea ai, oia ka wahine a ke Alii (Aiwohikupua).

A hiki aku la ka Makaula iloko o kela akoakoa, aia hoi, ua hoakoakoaia na kaikamahine ma kahi hookahi, e ku ana imua o ke Alii.

Ninau aku la ka Makaula i kakahi poe o ka Aha, "Heaha ka hana a keia Aha? A heaha hoi ka hana a keia poe kaikamahine e ku poai nei imua o ke Alii?"

Haiia mai la, "Ua kuahauaia na kaikamahine puupaa a pau ma ke kauoha a ke Alii, a o ka mea a Aiwohikupua e makemake ai, alaila, e lawe oia elua mau kaikamahine i mau wahine nana, a o laua na mea pani ma ka hakahaka o Poliahu a me Hinaikamalama, a o na makua nana na kaikamahine i laweia i mau wahine na ke Alii, e hoaahuia ka Ahuula no laua."

Ia manawa, ku ae la ua Makaula nei, a kahea aku la me ka leo nui imua o ke Alii a me ka Aha a pau:

"E ke Alii, ke ike nei au, he mea maikai no ke Alii ka lawe ana i kekahi o keia poe puupaa i mea hoolealea no ke Alii; aka, aole e hiki i kekahi o keia poe kaikamahine puupaa ke pani ma ka hakahaka o Poliahu a me Hinaikamalama.

"Ina i nana iho nei wau i kekahi o keia poe puupaa, ua ane like iki aku ka maikai me ka uha hema o ka'u mau kaikamahine, alaila, e aho la ia. He nani no keia poe, aole nae e like aku me kekahi o ka'u poe kaikamahine."

I mai la o Aiwohikupua me ka leo huhu, "I nahea makou i ike ai he kaikamahine kau?"

A o ua Makaula nei, lilo ae la ia i enemi no ka poe nana na kaikamahine i laweia imua o ke Alii.

A no ka olelo huhu ana mai o ke Alii, i aku ua Makaula nei, "Owau hookahi ka mea i imi ikaika i Haku no ka aina a puni na moku, o ua Haku la o ka aina, oia ua kaikamahine la a'u, a o na kaikamahine e ae a'u, he mau kaikuahine no ia no kuu Haku kane.

"Ina e hele mai ua kaikamahine nei a'u a ku iloko o ke kai, he kaikoo ma ka moana, ina e ku ma ka aina, lulu ka makani, malu ka la, ua ka ua, kui ka hekili, olapa ka uwila, opaipai ka mauna, waikahe ka aina, pualena ka moana i ka hele a kuu kaikamahine Haku."

A no keia olelo a ka Makaula, lilo iho la ia olelo ana i mea eehia no na kanaka a puni ka aha. Aka hoi, o ka poe nana na kaikamahine puupaa, aole o lakou oluolu.

Nolaila, koi ikaika ae la lakou i ke Alii, e hoopaaia iloko o ka hale paehumu (Halepaahao), kahi e hoopaa ai i ko ke Alii poe lawehala.

Ma ka manaopaa o kona poe enemi, hooholoia ae la ua Makaula nei e laweia iloko o kahi paa, a malaila oia e noho ai a make.

Ma ka la o ua Makaula nei e hoopaaia'i, a ma ia po iho, ma ka wanaao, pule aku la oia i kona akua, a ma kona ano Makaula, ua hiki aku lka leo o kana pule imua o kona akua. A ma ka malamalama loa ana ae, ua weheia ka puka o ka hale nona, a hele aku la oia me kona ike oleia mai.

Ia kakahiaka, hoouna aku la ke Alii i kona Ilamuku e heke aku e ike i ka pono o ua Makaula nei maloko o kahi paa i ke Alii.

A hiki aku la ka Ilamuku mawaho o ka hale, kahi i hoopaaia'i ka Makaula, a kahea aku la oia me ka leo nui.

"E Hulumaniani e! E Hulumaniani e! E ka Makaula, o ke akua!! Pehea oe? Ua make anei oe?" Ekolu hea ana o ka Ilamuku i keia olelo, aole nae oie i lohi ke kekahi keo noloko mai.

Hoi aku la ka Ilamuku, a hai aku la i ke Alii, "Ua make ka Makaula."

E hoomakaukau no ka la e Kauwila ai ka Heiau, a kau aku. Ia manawa, kauoha ae la ke Alii i na Luna o ka Heiau, a kau aku i ka Makaula ma ka lele imua o ke kuahu.

A lohe ka Makaula i keia mea ma kahi kaawale aku, a ma ia po iho, lawe aku la oia hookahi pumaia, ua wahiia i ke kapa me he kupapau la, a hookomoia iloko o kahi i hoopaaia'i ua Makaula nei, a hoi aku la a hui me kana mau kaikamahine, a hai aku la i keia mau mea, a me kona pilikia ana.

A kokoke i ka la kauwila o ka Heiau, lawe ae la ka Makaula ia Laieikawai, a me kona mau hoa pu maluna o na waa.

I ke kakahiaka nui hoi o ka la e kauwila ai ka Heiau, kiiia aku la ke kanaka o ka Heiau, a i ke komo ana aku o na Luna o ke Alii, aia hoi, ua paa i ka wahiia, laweia aku la a waiho maloko o ka Heiau.

A kokoke i ka hora e hauia'i ke kanaka ma ka lele, aloakoa ae la na mea a pau, a me ke Alii pu; a hiki ke Alii iluna o ka anuu, laweia mai la ua pumaia la i wahiia a kupono malalo o ka lele.

I aku ke Alii i kona mau Luna, "E wehe i ke kapa o ke kupapau, a kau aku iluna o ka lele i hoomakaukauia nona."

I ka wehe ana ae, he pumaia ko loko, aole ka Makaula ka mea i manaoia. "He pumaia keia! Auhea hoi ka Makaula," wahi a ke Alii.

Nui loa iho la ka huhu o ke Alii i na Luna o ka Halepaahao, kahi e hoopaia'i ka Makaula.

I kela manawa, hookolokoloia iho ka kona mau Luna. Ia manawa hoi e hookolokoloia ana na Luna o ke Alii, hiki mai la ua Makaula nei me kana mau kaikamahine maluna o ke kaulua, a lana mawaho o ka nuku o ka muliwai.

Ku mai la ka Makaula ma kekahi waa, a o na kaikuahine o Aiwohikupua me kekahi waa, a o Laiekawai hoi iluna o ka pola i na waa kahi i ku mai ai, iloko hoi o kona puloulou Alii kapu.

Ia wa a lakou e ku la me Laieikawai, lulu ka makani, malu ka la, kaikoo ke kai, pualena ka moana, hoi ka waikahe o na kahawai a paa i na kumu wai, aole he puka wai i kai. A pau ia, lawe ka Makaula i ka pa-u o Laieikawai a waiho iuka, ia wa, ku ka hekili, hiolo ka Heiau, haihai ka lele.

A pau keia mau mea i ka hoikeia, i nana aku ka hana o Aiwohikupua, a me na mea e ae, e ku mai ana o Laieikawai maloko o ka puloulou alii kapu iluna o na waa. Ia manawa, kanikani pihe aku la ka aha, "Ka wahine maikai---e!  Ka wahine maikai---e!  Kilakila ia e ku mai la!"

Ia manawa, naholo mai la na kanaka a ku mauka o kahakai, hehi kekahi maluna o kekahi i ike lea aku lakou.

Ia manawa, kahea aku la ka Makaula ia Aiwohikupua, "Mai hoahewa aku i kou mau Luna, aole wau na lakou i hookuu mai kahi paa mai, na kuu akua i lawe mai ia'u mai kuu pilikia mauwale ana, a kuu Haku.

"He oiaio ka'u olelo ia oe, he kaikamahine ka'u, kuu Haku hoi a'u i imi ai, ka mea nana keia mau iwi."

A no ka ike maopopo ana aku o Aiwohikupua ia Laieikawai, he mea e hoi ka haalulu o kona puuwai, a waiho aku la i ka honua me he mea make la.

A mama ae la ke Alii, kauoha ae la oia i kona Luna e lawe mai i ka Makaula me na kaikamahine pu mai, i pani ma ka hakahaka o Poliahu, a me Hinaikamalama.

Hele aku la ka Luna a kahea aku la i ka Makaula, iluna o na waa, me ka hai aku i ka olelo a ke Alii.

A lohe ka Makaula i keia mea, hai aku la oia i kana olelo i ka Luna, "E hoi oe a ke Alii, kuu Haku hoi, e olelo aku oe, aole e lilo kuu kaikamahine Haku i wahine nana, aia he Alii aimoku, alaila, lilo kuu kaikamahine."

Hoi aku la ka Luna, hoi aku la no hoi ka Makaula me kana mau kaikamahine, aole nae i ike houia ma ia hope iho i Wailua, hoi aku la lakou a noho i Honopuwaiakua.


Mokuna I ] Mokuna II ] Mokuna III ] Mokuna IV ] Mokuna V ] Mokuna VI ] Mokuna VII ] Mokuna VIII ] Mokuna IX ] Mokuna X ] Mokuna XI ] Mokuna XII ] Mokuna  XIII ] Mokuna XIV ] Mokuna XV ] Mokuna XVI ] Mokuna XVII ] Mokuna XVIII ] Mokuna XIX ] Mokuna XX ] Mokuna XXI ] Mokuna XXII ] Mokuna XXIII ] Mokuna XXIV ] Mokuna XXV ] [ Mokuna XXVI ] Mokuna XXVII ] Mokuna XXVIII ] Mokuna XXIX ] Mokuna XXX ] Mokuna XXXI ] Mokuna XXXII ] Mokuna XXXIII ] Mokuna XXXIV ]