Mokuna XX

A make aku la o Kailiokalauokekoa, lilo ae ka ka noho Alii a pau loa ia Kekalukaluokewa, a hooponopono aku la oia i ka aina, a me na kanaka a pau malalo o kona noho Alii.

Mahope iho o ka pau ana o kana hooponopono ana i ka aina, a me kona noho Alii ana. Ia manawa, hoomanao ae la o Kekalukaluokewa i ke kauoha a kana aikane no Laieikawai.

Ia Kekalukaluokewa i manao ai e hooko i ke kauoha a kana aikane, kauoha ae la oia i kona Kuhina, e hoomakaukau i na waa hookahi mano, no ka huakai kii wahine a ke Alii i Hawaii, e like me ke aoao mau o ke Alii.

A makaukau ka ke Alii kauoha, lawe ae la ke Alii elua mau punahele, a lawe ae la i na kaukaualii ka poe kupono ke hele pu me ke Alii, a lawe ae la oia i kona mau ialoa a pau.

I ka malama i oleloia o ka Mahoe mua, i na malama maikai o ka moana, haalele lakou i Kauai, a holo aku i Hawaii. Ua nui na la i hala ia lakou ma ia hele ana.

Ma keia holo ana a lakou, hiki aku la ma Makahanaloa i Hilo, ma ke kakahiaka nui. Ia manawa, olelo aku kahi kanaka nana i ike mua ia Laieikawai i ke Alii, "E nana oe i kela anuenue e pio la iuka, o Paliuli no ia, oia no ua wahi la, malaila no kahi i loaa'i ia'u." E nee ana nae ka ua o Hilo ia mau la a lakou i hiki aku ai ma Makahanaloa.

A no keia olelo a kahi kanaka, i aku ke Alii, "Alia wau e manaoio i kau no Laieikawai kela hoailona, no ka mea, he mea mau iloko o ka wa ua ka pio o ke anuenue, nolaila, i kuu manao, e hekau na waa, a e kali kakou a malie ka ua, alaila, i pio mai ke anuenue iloko o ka wa ua ole, alaila maopopo no Laieikawai ka hoailona." Ua like ko ke Alii manao ana ma keia mea me ko Aiwohikupua.

A no keia mea, noho iho la lakou malaila e like me ko ke Alii makemake. Hookahi anahulu me elua la keu, haalele ka malie o Hilo, ike maikaiia aku la ka aina.

I ke kakahiaka nui o ka la umikumamalua, puka aku la ke Alii iwaho mai ka hale ae. Aia hoi e hoomau ana ke anuenue e like me mamua, ma ke kiekie iki ana'e o ka la, aia e pio ana ke anuenue i kai o Keaau, ua hala ae la o Laieikawai i kai. (E like me ka kakou kamailio ana mamua ma ko Aiwohikupua moolelo.)

Ma kela la, pau ko ke Alii kanalua ana no kela hoailona, a holo aku la a hiki i Keaau. Ia lakou i hiki aku ai ma Keaau, ua hoi aku o Laieikawai iuka o Paliuli.

I lakou i hiki aku ai, ua nui na kamaaina i lulumi mai e makaikai ia Kekalukaluokewa; me ka olelo mai o na kamaaina, "Akahi no ka aina kanaka maikai o Kauai."

I kela la a Kekalukaluokewa ma i holo aku ai a hiki i Keaau. Ua ike mua mai o Waka o Kekalukaluokewa keia.

Olelo mai o Waka i kana moopuna, "Mai iho hou oe i kai, no ka mea, ua hiki mai la o Kekalukaluokewa i Keaau, i kii mai la ia oe i wahine oe. Make aku la o Kaukahialii, kauoha ae la i ke aikane e kii mai ia oe i wahine, nolaila o kau kane ia. A ae oe o kau kane ia, ku oe i ka moku, ola no hoi na iwi. Nolaila, e noho oe iuka nei, a hala na la eha, alaila iho aku oe, a ina ua makemake oe, alaila, hoi mai oe a hai mai i kou makemake ia'u."

Noho iho la o Laieikawai a hala na la eha e like me ke kauoha a kona kupunawahine.

Ma ke kakahiaka nui o ka ha o ko Laieikawai mau la hoomalu, ala ae la oia, a me kona kahu kuapuu, a iho aku la i Keaau.

Ia laua i hiki aku ai, ma kahi kokoke iki e nana aku ai i kauhale; aia hoi, ua hiki mua aku o Kekalukaluokewa ma kulana heenalu mamua i ko laua hiki ana aku, ekolu nae mau keiki e ku ana ma kulana heenalu o ke Alii a me na punahele elua.

Ia Laieikawai ma e noho ana ma kahi a laua e hoohalia ana no Kekalukaluokewa, aole nae laua i like i ke kane a ke kupunawahine i makemake ai.

I aku o Laieikawai i kona wahi kahu, "Pehea la kaua e ike ai i ke kane a'u a kuu kupunawahine i olelo mai nei?"

Olelo aku kona kahu, "Pono kaua ke kali a pau ka lakou heenalu ana, a o ka mea e hele wale mai ana, aole he paa i ka papa heenalu, alaila, o ke Alii no ia, o ko kane no ka hoi ia."

Ma ka olelo a ko Laieikawai kahu, noho iho la laua malaila, e kali ana.

Ia manawa, hoopau ae la na heenalu i ko lakou manawa heenalu, a hoi mai la a pae iuka.

Ia wa, ike aku la laua i ke kiiia ana mai i na papa o na punahele e na kanaka, a laweia aku la. O ka papa heenalu hoi o ke Alii, na na punahele i auamo aku, a hele wale mai la o Kekalukaluokewa, pela i ike ai o Laieikawai i kana kane.

A maopopo iho la ia laua ka laua mea i iho mai ai, alaila, hoi aku la laua a hiki i Paliuli, a hai aku la i ke kupunawahine i ka laua mea i ike ai.

Ninau mai la ke kupunawahine, "Ua makemake oe i ko kane?"

"Ae," wahi a Laieikawai.

I mai o Waka, "Apopo, ma ka puka ana o ka la, oia ka wa e a-u ai o Kekalukaluokewa i ka heenalu oia wale, ia manawa, e hoouhi aku ai wau i ka noe maluna o ka aina a puni o Puna nei, a maloko oia noe, e hoouna aku no wau ia oe maluna o na manu a hui olua me Kekalukaluokewa me ka ike oleia, aia a pau ka uhi ana o ka noe maluna o ka aina, ia manawa e ike aku ai na mea a pau, o oe kekahi me Kekalukaluokewa e hee mai ana i ka nalu hookahi, oia ka manawa e loaa'i ko ihu i ke keiki Kauai. Nolaila, i kou puka ana mailoko aku nei o kou hale, aole oe e kamailio iki aku i kekahi mea e ae, aole i kekahi kane, aole i kekahi wahine, aia a laa ko ihu ia Kekalukaluokewa, oia kou manawa e kamailio ai me na mea e ae. Aia a pau ka olua heenalu ana, alaila, e hoouna aku wau i na manu, a me ka noe maluna o ka aina, o kou manawa ia e hoi mai ai me ko kane a loko o ko olua hale, alaila, e hoolaaia ko kino e like me ko'u makemake."

A pau keia mau mea i ka haiia ia Laieikawai, hoi aku la oia ma kona Halealii, oia a me kona kahu.

Ia Laieikawai me kona kahu ma ka hale, mahope iho i ke kauoha ana a kona kupunawahine. Hoouna ae la oia i kona kahu e kii aku ia Mailehaiwale, Mailekaluhea, Mailelaulii, Mailepakaha, a me Kahalaomapuana, kona mau hoa kuka e like me ka lakou hoohiki ana.

A hiki mai la kona mau hoa kuka, kona mau kiai kuni hoi, olelo aku la o Laieikawai, "Auhea oukou e o'u mau hoa, ua kuka ae nei au me ke kupunawahine o kakou, e hoao wau i kane na'u, nolaila wau i houna aku nei i ko kakou kahu e kii aku ia oukou e like me ka kakou hoohiki ana, mahope iho o ko kakou hui ana maanei. O ka makemake o ko kakou kupunawahine, o Kekalukaluokewa kuu kane, a pehea? Aia i ka kakou hooholo like ana, ina i ae mai oukou, ua pono no, ina e hoole mai, aia no ia i ko kakou manao."

Olelo aku o Kahalaomapuana, "Ua pono, ua hoomoe ae la no ko kakou kupunawahine e like me kona makemake, aohe a makou olelo. Eia nae, a i hoao oe i ke kane, mai haalele oe ia makou e like me ka kakou hoohiki ana; ma kau wahi e hele ai, malaila pu kakou, o oe i ka pilikia, o kakou pu ilaila."

"Aole wau e haalele ia oukou," wahi a Laieikawai.

Eia hoi, ua ike mua ae nei kakou ma na Mokuna mua, he mea mau no ia Laieikawai ka iho i kai o Keaau, ma ka moolelo o Hauailiki, a me ka moolelo o ka hele alua ana o Aiwohikupua i Hawaii, a oia mau no a hiki i ko Kekalukaluokewa hiki ana i Hawaii.

I na manawa a pau o ko Laieikawai hele ana ma Keaau, he mea mau i keia keiki ia Halaaniani ka ike ia Laieikawai ma Keaau, me ka ike ole nae o Halaaniani i kahi e hele mai ai o Laieikawai; mai ia manawa mai ka hoomaka ana o ka manao ino e ake e loaa o Laieikawai, aole nae e hiki, no ka mea, ua alaiia mai e ha hilahila, a hiki ole ke pane aku.

A o ua Halaaniani nei, ke kaikanane o Malio, he keiki kaulana ia ma Puna no ke kanaka ui, ke keiki koaka nae.

I ka eha o na la hoomalu o Laieikawai, he mea hoohuoi ia Halaaniani ka nalo ana o Laieikawai, aole i hiki hou ma Keaau.

Ia Halaaniani i hookokoke mai ai ma kahi o na kamaaina o Keaau, lohe iho la oia, e lilo ana ua Laieikawai nei ia Kekalukaluokewa.

Ia manawa, hoi wikiwiki aku la oia e halawai me kona kaikuahine me Malio.

Olelo aku la kona kaikunane, "E Malio, i pii mai nei wau ia oe e kii oe i ko'u makemake. No ka mea, i na la a pau a'u e nalo nei, ma Keaau no wau, no ko'u ike mau i keia wahine maikai, nolaila, ua hookonokonoia mai wau e ke kuko e hele pinepine e ike i ua wahine nei. A ma keia la, ua lohe aku nei wau e lilo ana i ke Alii o Kauai i ka la apopo; nolaila, o ko mana a pau maluna iho ia o kaua like e lilo ia'u kela kaikamahine."

I mai la kona kakuahine, "Aole na he wahine e, o ka moopuna na a Waka, o Laieikawai, ua haawi ae la ke kupunawahine i ke Alii nui o Kauai, popo hoao. Nolaila, a e like me kou makemake, e hoi nae oe a kou wahi, a ma ke ahiahi poeleele pii hou mai, a mauka nei kaua e moe ai, oia ka manawa o kaua e ike ai i ko nele a me ka loaa."

Mamuli o ke kauoha o Malio i kona kaukunane, hoi mai la o Halaaniani a ma kona hale noho ma Kula.

A hiki i ka manawa i kauohaia nona e hele aku i kahi o kona kaikuahine.

Mamua o ko laua manawa hianoe, olelo aku la o Malio ia Halaaniani, "Ina e moe kaua i keia po, a i loaa ia oe ka moeuhane, alaila, hai mai oe ia'u, a pela no hoi wau."

Ia laua e moe ana, a hiki paha i ka pili o ke ao, ala ae la o Halaaniani, aole i loaa he moe ia ia, a ala mai la no hoi o Malio ia manawa no.


Mokuna I ] Mokuna II ] Mokuna III ] Mokuna IV ] Mokuna V ] Mokuna VI ] Mokuna VII ] Mokuna VIII ] Mokuna IX ] Mokuna X ] Mokuna XI ] Mokuna XII ] Mokuna  XIII ] Mokuna XIV ] Mokuna XV ] Mokuna XVI ] Mokuna XVII ] Mokuna XVIII ] Mokuna XIX ] [ Mokuna XX ] Mokuna XXI ] Mokuna XXII ] Mokuna XXIII ] Mokuna XXIV ] Mokuna XXV ] Mokuna XXVI ] Mokuna XXVII ] Mokuna XXVIII ] Mokuna XXIX ] Mokuna XXX ] Mokuna XXXI ] Mokuna XXXII ] Mokuna XXXIII ] Mokuna XXXIV ]